21-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ സിറിയൻ സംഘർഷം ഒടുവിൽ അതിൻ്റെ അവസാനത്തോട് അടുക്കുകയാണോ? വിമതരുടെ ഒരു സഖ്യം വടക്ക് നിന്ന് തലസ്ഥാനമായ ഡമാസ്കസിലേക്ക് അടുക്കുകയും പ്രധാന തെക്കൻ അതിർത്തി ക്രോസിംഗുകൾ പിടിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ, അസദ് ഹൗസിൻ്റെ പതനം നിലവിൽ യാഥാർത്ഥ്യത്തേക്കാൾ കൂടുതൽ പ്രവചനമായി തുടരുന്നു. എങ്കിലും പ്രസിഡൻ്റ് ബശ്ശാറുൽ അസ്സദിന്റെ വിടവാങ്ങലിൻ്റെ സാധ്യതകൾ വർദ്ധിക്കുകയാണ്. ഒരിക്കൽ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഭരണകൂടത്തെ രക്ഷിച്ച സൈനിക സേനകളായ റഷ്യൻ വ്യോമസേനയും ഹിസ്ബുള്ളയുടെ പോരാളികളും ഇപ്പോൾ ഉക്രെയ്നിലും ലെബനനിലും വ്യാപൃതരാണ്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ അസദ് കൂടുതൽ ദുർബലനായി കാണപ്പെടുന്നു.
2011ൽ പശ്ചിമേഷ്യയിലും ഉത്തരാഫ്രിക്കയിലും രൂപം കൊണ്ട അറബ് വസന്തത്തെ തുടർന്ന് സിറിയയിലെ സ്വേച്ഛാധിപതിയായ ഭരണാധികാരി ബശ്ശാറുൽ അസ്സദിനെ പുറത്താകാൻ ഉദ്ദേശിച്ച് പുറപ്പെട്ട ജനകീയം പ്രക്ഷോഭത്തിന് അസ്സദിനെ താഴെ ഇറക്കാൻ സാധിച്ചിരുന്നില്ല. ജനകീയ പ്രക്ഷോഭങ്ങൾ ക്രമേണ ആഭ്യന്തര കലാപങ്ങൾക്ക് വഴിമാറിയപ്പോൾ അതിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ലാഭം നേടിയതും അസ്സദ് തന്നെ. എന്നാൽ ഇപ്പോൾ നടക്കുന്ന ആഭ്യന്തര സംഘർഷം അസ്സദ് പതിറ്റാണ്ടുകളായി കൈവശം വെച്ചിരിക്കുന്ന അധികാര കസേര നഷ്ടപ്പെടാൻ മാത്രം വികസിച്ചിട്ടുണ്ട് എന്ന് കാണാൻ കഴിയും. വ്യാഴാഴ്ച സിറിയയിലെ പ്രതിപക്ഷ പോരാളികൾ മണിക്കൂറുകൾക്കുള്ളിൽ തന്ത്രപ്രധാന നഗരമായ ഹമ പിടിച്ചെടുത്തു. കഴിഞ്ഞയാഴ്ച പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ട അക്രമത്തിൽ 111 സാധാരണക്കാരുൾപ്പെടെ 800-ലധികം പേർ രാജ്യത്ത് കൊല്ലപ്പെട്ടു. നിരവധി പേരെ അഭയാർത്ഥികളാക്കിയ സിറിയൻ സംഘർഷത്തിന്റെ ബാക്കി പാത്രമായി ഇന്നും മറുരാജ്യങ്ങളിൽ കഴിയുന്നവരുടെ സംഖ്യാ അനവധിയാണ്.
സിറിയൻ അഭയാർത്ഥികളെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ഉൾകൊള്ളുന്ന തുർക്കിക്ക് ഈ പ്രതിസന്ധി പരിഹരിക്കാൻ ആഭ്യന്തര സമ്മർദ്ദം നേരിടുന്നുണ്ട്. സംഘർഷം അവസാനിപ്പിക്കാൻ അസദിനെ കാണണമെന്ന് പ്രസിഡൻ്റ് റജബ് തയ്യിപ് എർദോഗൻ പരസ്യമായി ആഗ്രഹം പ്രകടിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. എങ്കിലും സിറിയയുടെ സ്വേച്ഛാധിപതി ഈ പ്രസ്താവനകളെ നിരസിച്ചു. ചർച്ചകൾക്ക് ഒരു മുൻവ്യവസ്ഥയായി സിറിയയിൽ നിന്ന് പൂർണ്ണമായി തുർക്കി പിൻവലിയണമെന്ന് അസ്സദ് ആവശ്യപ്പെട്ടു. റഷ്യയുടെ മധ്യസ്ഥത ശ്രമം പരാജയപ്പെടുകയും ഇദ്‌ലിബിൽ ആക്രമണം തുടരാൻ ഭരണകൂടത്തെ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്തു.
തുർക്കി, റഷ്യൻ, ഇറാൻ വിദേശകാര്യ മന്ത്രിമാർ സിറിയയുടെ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന ആഭ്യന്തര യുദ്ധത്തിൻ്റെ വീഴ്ചയെക്കുറിച്ച് ആശങ്കാകുലരാണ്. മിഡിൽ ഈസ്റ്റിൻ്റെ മാറുന്ന സഖ്യങ്ങൾ സിറിയയുടെ വിധിയെ പുനർനിർമ്മിക്കുന്നു. ഒരിക്കൽ ഒറ്റപ്പെട്ടിരുന്ന അസദിന് ഇപ്പോൾ സൗദി അറേബ്യയുടെയും യുണൈറ്റഡ് അറബ് എമിറേറ്റുകളുടെയും പിന്തുണ ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. ടെഹ്‌റാനുമായി ബന്ധം വേർപെടുത്തിയാൽ ഡമാസ്‌കസിനു മേലുള്ള ഉപരോധം പിൻവലിക്കാനാകുമോ എന്ന കാര്യം പോലും യുഎസുമായി ചർച്ച ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. അത് ഡൊണാൾഡ് ട്രംപിന് എടുക്കാവുന്ന ഒരു തീരുമാനം ആയിരിക്കും.
കമ്മിറ്റി ഫോർ ലിബറേഷൻ ഓഫ് ദി ലെവൻ്റ് എന്നർത്ഥം വരുന്ന ഹയാത്ത് തഹ്‌രീർ അൽ-ഷാമിലെ (എച്ച്ടിഎസ്) പോരാളികളാണ് നഗരം കീഴടക്കാൻ നേതൃത്വം നൽകിയത്. സിറിയൻ പ്രസിഡൻ്റ് ബശ്ശാറുൽ അസ്സദിൻ്റെ പിടിയിൽ നിന്ന് തങ്ങളുടെ നഗരത്തെ മോചിപ്പിച്ചതിനെ അനുകൂലിച്ചും അതിനെ സ്വാഗതം ചെയ്തും നിവാസികൾ പ്രത്യക്ഷ്യപെടുന്നുണ്ട് . തൻ്റെ പേര് വെളിപ്പെടുത്താൻ ആഗ്രഹിക്കാത്ത ഒരു എച്ച്ടിഎസ് പോരാളി, ഹമയിൽ പ്രവേശിച്ച ശേഷം അൽ ജസീറയോട് പറഞ്ഞു: “ദൈവത്തിന് നന്ദി, ഞങ്ങൾ ഹമാ നഗരത്തെ മോചിപ്പിച്ചു, ഇപ്പോൾ ഞങ്ങൾ അത് സുരക്ഷിതമാക്കുന്നു. ദൈവത്തിൻ്റെ അനുഗ്രഹത്തോടെ ഞങ്ങൾ അടുത്തതായി ഹോംസ് നഗരത്തിലേക്ക് പ്രവേശിക്കും.
ഗവൺമെൻ്റ് വിരുദ്ധ പോരാളികൾക്ക് രാജ്യത്തിൻ്റെ ഭൂരിഭാഗവും പിടിച്ചെടുക്കാൻ കഴിയുമെന്ന് വിശകലന വിദഗ്ധരും നിരീക്ഷകരും നിലവിൽ വിശ്വസിക്കുന്നു. എന്നാൽ സിറിയൻ പ്രതിപക്ഷം ഹമ നഗരത്തിന് ഒരു പ്രത്യേക മൂല്യമുണ്ടെന്ന് കരുതുന്നു. എന്തുകൊണ്ടാണ് ഹമ നഗരം സിറിയയിൽ ഇത്ര പ്രാധാന്യമുള്ളതാവുന്നത്? സിറിയൻ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും ക്രൂരമായ അടിച്ചമർത്തലുകൾക്കാണ് നഗരം സാക്ഷ്യം വഹിച്ചതെന്ന് വിശകലന വിദഗ്ധരും നിരീക്ഷകരും ചൂണ്ടികാണിക്കുന്നു. 1982-ൽ, അന്നത്തെ പ്രസിഡൻ്റായിരുന്ന ബശ്ശാറുൽ അസ്സദിന്റെ പിതാവ് ഹഫീസ്, നഗരം കൈവശപ്പെടുത്തിയിരുന്ന മുസ്ലീം ബ്രദർഹുഡ് അംഗങ്ങളെ കൊല്ലാൻ ഉത്തരവിട്ടു. അന്ന് ഹഫീസ് ലക്ഷ്യമിട്ട ആളുകൾ അൽ-അസദുകളെ അധികാരത്തിൽ നിന്ന് നീക്കം ചെയ്യാൻ ശ്രമിക്കുന്ന ഒരു പ്രസ്ഥാനത്തിൻ്റെ ഭാഗമായിരുന്നു.
അവർ ഗവൺമെൻ്റിനുള്ളിലെ മുതിർന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥരെയും നേതാക്കളെയും കൊല്ലുകയും അവരുടെ വീടുകൾ കൊള്ളയടിക്കുകയും ചെയ്തുവെന്ന് യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡം ആസ്ഥാനമായുള്ള ഒരു തിങ്ക് ടാങ്കായ യൂറോപ്യൻ കൗൺസിൽ ഫോർ ഫോറിൻ റിലേഷൻസിൻ്റെ റിപ്പോർട്ട് പറയുന്നു. എന്നാൽ ഗ്രൂപ്പിൻ്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് വ്യാപകമായ പിന്തുണ ലഭിക്കുകയും നഗരത്തിൽ സർക്കാരിനെതിരെ ഒരു പ്രക്ഷോഭത്തിന് കാരണമാവുകയും ചെയ്തു.
കലാപത്തെ തകർക്കാൻ സിറിയൻ സൈന്യം ഹമ നഗരത്തിൽ ദിവസങ്ങളോളം ബോംബാക്രമണം നടത്തി സർക്കാർ ഭാഗത്ത് നിന്ന് പ്രതിരോധിച്ചു. തുടർന്നുള്ള ആഴ്‌ചകളിൽ, സിറിയൻ സൈന്യം നഗരം ഉപരോധിച്ചു. ആംനസ്റ്റി ഇൻ്റർനാഷണൽ പറയുന്നതനുസരിച്ച്, എതിർകക്ഷികളെന്ന് അവർ വിശ്വസിക്കുന്ന ഏതൊരു യുവാക്കളെയും വീടുതോറും കയറിയിറങ്ങി കൊല്ലാനും പീഡിപ്പിക്കാനും അറസ്റ്റ് ചെയ്യാനും അവർക്ക് മടിയുണ്ടായിരുന്നില്ല. ഹമയിൽ 10,000 നും 40,000 നും ഇടയിൽ ആളുകൾ കൊല്ലപ്പെട്ടതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ കൃത്യമായ കണക്ക് ഇപ്പോഴും അജ്ഞാതമാണ്.
“ആളുകളെ ഭയപ്പെടുത്തിയത് കൂട്ട അറസ്റ്റുകളെയും വധശിക്ഷകളെയും കുറിച്ചുള്ള അവബോധമാണ്.” സിറിയയെക്കുറിച്ചുള്ള വിദഗ്ദ്ധനും, ബേണിംഗ് കൺട്രി: സിറിയൻസ് ഇൻ റെവല്യൂഷൻ ആൻഡ് വാർ എന്നതിൻ്റെ സഹ-രചയിതാവുമായ റോബിൻ യാസിൻ-കസാബ് പറഞ്ഞു. “അവർ സിറിയയെ നിശബ്ദതയുടെ രാജ്യമാക്കി മാറ്റി.” അദ്ദേഹം അൽ ജസീറയോട് പറഞ്ഞു. 2011ലെ അറബ് വസന്തത്തെ തുടർന്നുണ്ടായ സിറിയൻ കലാപം ഭയത്തിൻ്റെ ആ വേലി തൽക്ഷണം തകർത്തു. പ്രതിഷേധം രാജ്യത്തുടനീളം വ്യാപിക്കുകയും ഹമ നിവാസികൾ അസ്സദിന്റെ രാജിക്കായി ഒത്തുകൂടും ചെയ്തു. “യല്ലാ എർഹൽ യാ ബഷാർ” അവർ പാടി. “വരൂ, ഇറങ്ങി പോകൂ, ബഷാർ!” എന്നാണ് അത് അർത്ഥമാക്കുന്നത്.
2011ൽ സിറിയൻ ഭരണകൂടം ഹമ നഗരത്തോട് എന്താണ് ചെയ്തത്?
Read more
സിറിയയിലുടനീളവും, 2011ൽ ഹമ നഗരത്തിൽ ഉൾപ്പെടെയുള്ള പ്രകടനങ്ങളെ സർക്കാർ സേന അക്രമാസക്തമായി അടിച്ചമർത്തിയിരുന്നു. ഒരു ദശാബ്ദത്തിലേറെയായി ഭരണകൂടം നഗരങ്ങളിൽ ബാരൽ ബോംബെറിയുകയും പ്രവർത്തകരെയും എതിർക്കുന്നവരെയും അറസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും പീഡിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. പ്രതിഷേധക്കാരെ അടിച്ചമർത്താൻ സർക്കാർ പലപ്പോഴും അലവിയെയും ഷിയാകളെയും സിറിയയിൽ നിന്നും പ്രദേശത്തുടനീളമുള്ള സായുധ ഗ്രൂപ്പുകളെയും ആശ്രയിച്ചിരുന്നു. അൽ അസദും കുടുംബവും ഉൾപ്പെടുന്ന ഷിയ ഇസ്ലാമിൻ്റെ ഒരു ശാഖയാണ് സിറിയയിലെ അലവി വിഭാഗം. ദിവസങ്ങൾക്കുള്ളിൽ വിമത ഗ്രൂപ്പുകൾ അലപ്പോയും ഇപ്പോൾ ഹമയും പിടിച്ചടക്കിയതോടെ ഭയത്തിൻ്റെ വേലി രണ്ടാം തവണ തകർന്നതായി പലരും വിശ്വസിക്കുന്നതായി യാസിൻ-കസാബ് പറഞ്ഞു. ഹമയിൽ, സെൻട്രൽ ജയിലിൽ നിന്ന് മനഃസാക്ഷി തടവുകാരെ മോചിപ്പിക്കുന്ന ദൃശ്യങ്ങൾ സിറിയക്കാരെ ആഘോഷത്തിന് പ്രേരിപ്പിച്ചു.
